VAR là gì trong bóng đá? Liệu VAR có thay thế được trọng tài? 

Công nghệ VAR là một cải tiến mới trong môn thể thao Vua trong gần 1 thập kỷ qua, giúp trận đấu diễn ra chính xác, công bằng hơn. Vậy thực chất VAR là gì trong bóng đá và vai trò của nó ra sao? Cùng chuyên trang XoilacTV tìm hiểu các thông tin liên quan qua bài viết dưới đây nhé! 

Lược sử Luật bóng đá 

Để hiểu được VAR là gì trong bóng đá, vì sao ra đời và được ứng dụng rộng rãi như hiện nay, chúng ta cần nhìn lại lịch sử phát triển của Luật bóng đá – hệ thống quy định làm nền tảng cho sự công bằng và hấp dẫn của môn thể thao vua. 

Bộ luật bóng đá đầu tiên được ra mắt vào năm 1863, do Liên đoàn bóng đá Anh (FA) biên soạn. Từ năm 1886 đến nay, hệ thống luật này được giám sát và cập nhật bởi Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (IFAB), cơ quan có trách nhiệm đưa ra các quyết định thay đổi luật.

Suốt hơn 150 năm tồn tại, Luật bóng đá đã trải qua nhiều lần sửa đổi mang tính bước ngoặt. Những thay đổi này không chỉ làm tăng tính cạnh tranh mà còn góp phần định hình lại phong cách thi đấu, chiến thuật và bản sắc của bóng đá toàn cầu.

Những thay đổi mang tính bước ngoặt 

Một trong những điều chỉnh nổi bật nhất tác động đến ket qua bong da là sự thay đổi về luật việt vị. Trước đây, để được coi là không việt vị, cầu thủ tấn công cần đứng sau ít nhất ba cầu thủ đối phương. Điều này khiến việc tấn công trở nên vô cùng khó khăn và các trận đấu thường diễn ra với tiết tấu chậm, thiếu bàn thắng và kịch tính. 

Nhận thấy bất cập, vào năm 1925, luật việt vị được điều chỉnh lại – chỉ cần đứng sau hai cầu thủ đối phương là được xem là không việt vị. Đây được xem là bước ngoặt chiến thuật, mở đường cho sự ra đời của các sơ đồ tấn công hiện đại như hệ thống WM của HLV Herbert Chapman.

Bên cạnh luật việt vị, nhiều sáng kiến khác cũng đã làm thay đổi diện mạo bóng đá. Sự ra đời của hệ thống thẻ vàng và thẻ đỏ là một ví dụ điển hình. Ý tưởng này xuất phát từ trọng tài Ken Aston sau khi ông nhận thấy cần có cách thể hiện rõ ràng hình thức xử phạt mà không cần tranh luận bằng lời. Nhờ đó, các cầu thủ buộc phải tiết chế hành vi, góp phần làm tăng tính kỷ luật trên sân.

Năm 1992, một thay đổi nữa đã tác động lớn đến lối chơi bóng đá hiện đại – đó là luật cấm thủ môn bắt bóng bằng tay từ đường chuyền về của đồng đội. Thay đổi này buộc các đội phải triển khai bóng từ tuyến dưới bằng kỹ thuật, giúp tăng tốc độ và sự sáng tạo trong tấn công.

Những luật từng gây tranh cãi và bị loại bỏ

Không phải thay đổi nào trong luật bóng đá cũng mang lại hiệu quả như mong đợi. Luật bàn thắng vàng, từng được áp dụng vào thập niên 1990, là một ví dụ điển hình. Theo luật này, đội ghi bàn đầu tiên trong hiệp phụ sẽ giành chiến thắng ngay lập tức. Mặc dù mục đích là để tăng tính kịch tính nhưng thực tế lại khiến các đội ngần ngại tấn công vì sợ bị phản công và loại ngay lập tức. Hậu quả là trận đấu trở nên tẻ nhạt và luật này cuối cùng bị bãi bỏ.

Một điều luật khác cũng bị loại bỏ là giới hạn thủ môn chỉ được bước bốn bước khi cầm bóng. Quy định này sau đó được thay bằng “quy tắc 6 giây”, tức thủ môn không được ôm bóng quá 6 giây. Thay đổi này đã góp phần rút ngắn thời gian chết trong trận đấu và khiến trận đấu liền mạch, hấp dẫn hơn.

Thuật ngữ VAR là gì trong bóng đá? 

Trong thời đại bóng đá hiện đại, nơi mà mọi khoảnh khắc trên sân cỏ đều có thể định đoạt thành bại, công nghệ VAR (Video Assistant Referee – Trợ lý trọng tài qua video) đã ra đời như một giải pháp để tăng tính công bằng cho các trận đấu. 

VAR là hệ thống hỗ trợ trọng tài chính trong việc đưa ra quyết định bằng cách sử dụng video quay chậm, giúp xem lại những tình huống nhạy cảm như bàn thắng, lỗi việt vị, phạm lỗi trong vòng cấm, hay các tình huống dẫn đến thẻ phạt. Nhờ có VAR, trọng tài có thêm một “con mắt thứ hai” để đảm bảo tính khách quan, đặc biệt ở những thời điểm then chốt của trận đấu.

Tuy nhiên, VAR không phải là giải pháp có thể giải quyết mọi tranh cãi. Dù đã giúp giảm số lượng các quyết định sai sót, công nghệ này vẫn gây nhiều tranh cãi vì tính chủ quan trong khâu đánh giá hình ảnh.

Bản chất của VAR là trợ giúp nhưng người đưa ra quyết định cuối cùng vẫn là do trọng tài. Do đó, tranh cãi xoay quanh VAR vẫn tiếp diễn không hồi kết, làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều về việc nên sử dụng công nghệ này đến mức độ nào.

Vai trò và quyền hạn của trọng tài trên sân

Trong bóng đá, trọng tài không chỉ đơn thuần là người điều khiển trận đấu mà còn có trách nhiệm đảm bảo các quy định được thực hiện một cách nghiêm túc và công bằng. 

Cụ thể, trọng tài phải giám sát việc tuân thủ Luật Bóng đá trong suốt thời gian diễn ra trận đấu. Họ phối hợp với các trợ lý trọng tài và trọng tài thứ tư để kiểm soát các tình huống xảy ra trên sân. 

Bóng đá dù đã bước vào kỷ nguyên số vẫn là một trò chơi của cảm xúc và con người. VAR là bước tiến lớn về mặt kỹ thuật, nhưng cuối cùng, trọng tài – với vai trò là người điều hành – mới là người quyết định tính công bằng của mỗi trận đấu. Vì vậy, việc kết hợp giữa công nghệ và sự tỉnh táo, công tâm của con người sẽ là chìa khóa giúp bóng đá ngày càng phát triển minh bạch và bền vững hơn.

Kết luận

Công nghệ VAR là gì trong bóng đá? Với tất cả sự tiến bộ và đóng góp tích cực của mình, VAR vẫn không thể thay thế hoàn toàn con người trong việc đưa ra quyết định nhưng đã tác động để các trận cầu diễn ra minh bạch, công bằng và ít tranh cãi hơn.